O życiu na Wieży Babel, czyli znów o ludzkich historiach słów kilka.

Język angielski nigdy nie był moim językiem.

Nigdy się go nie uczyłam. W szkole, od podstawówki narzucono mi język niemiecki. W liceum sama, może trochę nieroztropnie, bardzo zakochana w Dostojewskim i czująca wówczas pociąg do Wschodu, wybrałam rosyjski. Angielski, który był już przecież wtedy językiem międzynarodowym, zawsze był gdzieś obok. 

Nigdy nie uczyłam się angielskiego. Teraz jest nagle jest moim drugim językiem. Tym, którym posługuję się w pracy, tym, w którym rozmawiam. Przeszłam rozmowy kwalifikacyjne w języku angielskim. Założyłam konto w banku mówiąc po angielsku. Po angielsku rozmawiam ze współpracownikami, dyskutując, co jeszcze i jak musimy zrobić, bo po swojej stornie kuchni nie mam żadnego Polaka ( choć tych jest chyba na lotnisku najwięcej). Jak to się stało? 

Sama nie mam zielonego pojęcia. Od jakiegoś czasu śmieję się, że mówię po prostu "internetem". Bo przez internet, muzykę, filmy nauczyłam się tego języka. Nauczyłam to może za dużo powiedziane. Wchłonęłam. Na tyle, że potrafię powiedzieć swojemu ulubionemu Norwegowi, że "ta muzyka sprawia, że atomy w moim ciele i duszy układają się w odpowiednich miejscach". Na tyle, żeby móc porozmawiać z nim o przemianach energii i najnowszym odcinku serialu, który oboje oglądamy.  Chyba nie jest źle. 

Nie mówię doskonale. Moja gramatyka to typowy język Kalego. Nieraz jestem sfrustrowana i szukam odpowiedniego słowa, macham rękami ( co czyni mnie ponoć podobną do naszego hinduskiego kucharza), więcej słucham niż mówię ale...i tak umiem się dogadać. Na tyle, że mało kto wierzy mi, iż angielskiego nigdy się nie uczyłam. Chyba tylko Norweg nie wątpi w moje słowa, bo sam nauczył się angielskiego z telewizji. W norweskiej tv nie tłumaczyli angielskich programów. 

Wiem, że nieraz kaleczę gramatykę jak dziecko i mam okropny akcent. Przez swoją wadę wymowy nie ma szans, żebym powiedziała cokolwiek dobrze w zbitce "th". Ale najważniejsze, że się rozumiemy,mimo że to momentami naprawdę mowa ciała, pokazywanie na migi, cmokanie i wydawanie jakichś dziwnych parsknięć. Na pewno w moim wypadku. 

Ale najważniejsze, że się rozumiemy. Jakoś. Dogadujemy.
Myślę, że ta zasada dotyczy nie tylko języka. Choć może w nim się zaczyna i na nim kończy. 

Pracuję bowiem w miejscu, gdzie języki mieszają się ze sobą jak na przysłowiowej Wieży Babel. Ale czy mogłoby być inaczej na lotnisku? 

W angielskie słowa wplatam już islandzkie laukur i skinka, czyli cebula i szynka. Make some pizza with skinka! krzyczę nieraz z drugiego końca kuchni do Norwega. Przy okienku kochana, uśmiechnięta Boliwijka mówi mi dziękuję, a ja nieraz śpiewnie mówię do niej gracias. Uśmiechnięta mówię Prosit! kichającemu przez nadmiar pieprzu Norwegowi, bo przecież uczyłam się norweskiego, śmieję się, gdy widzę jego zaskoczenie i próbę trzymania fasonu, gdy odpowiada mi jak gdyby nigdy nic Mange takk!- bo przecież mało kto zna norweski, nawet na Islandii. Uczę się dziwnego hindusko- angielskiego narzecza naszego kucharza, który naprawdę mówi nieraz za szybko. Wiem już, że niemiała to po chorwacku przepraszam, co wydaje mi się nawet logiczne, patrząc na powiązania języków. 

W jakiś sposób żyję na mitycznej Wieży Babel. I podoba mi się jak cholera. 

Właściwie, to chyba zawsze chciałam na niej zamieszkać. 

Islandia, sama w sobie nie jest żadnym kulturowym tyglem, powiedzmy sobie uczciwie. Oprócz Islandczyków, których jest około 350 tysięcy, najwięcej jest tu Polaków i Litwinów. Nie dziwi to chyba nikogo. 

Na ulicy w islandzkich wioskach, poza sezonem turystycznym który trwa od czerwca do września, nie spotka się raczej nikogo z semickimi rysami, z ciemniejszą skórą, mówiącego z dziwnym południowym akcentem. Mieszkają tu jednak głównie Islandczycy. Być może dlatego, że jednak mało kto poza nimi wytrzyma ich zimę i kapryśny klimat wyspy. Zresztą, nawet gdy zakładaliśmy konto w banku bardzo przyjemna Islandka powiedziała nam, że tak naprawdę zdecydujemy czy tu zostajemy po pierwszej zimie. 

W każdym razie, jednak na Islandii żyją głównie Islandczycy, którzy są dość specyficznym narodem, bardzo hermetycznym genetycznie. Tak bardzo, że istnieją nawet choroby, o których raczej nie mówią. 

Na ulicy widzi się głównie Islandczyków.  Na ulicach...może poza moim osiedlem. Moim pobliskim miastem, które wyrosło na ziemi niczyjej, przejętej przez Islandię po latach dzierżawy przez amerykańską armię. 

Tak, tu też jest najwięcej Polaków i Litwinów. Słychać nawet częściej polski czy litewski, niż islandzki....

Ale potem idę do pracy. 

Tu nie obowiązuje nawet islandzki, mimo napisów na ścianach w tym języku. Tu rządzi angielski i zasada "najważniejsze to się dogadać". Albo jak mówi mój Norweg, najważniejsze to żyć po swojemu i szanować wszystkich dookoła. 

Być może dla wielu ludzi byłoby to trudne. Pracuję na Wieży Babel. W miejscu, gdzie spotyka się wiele języków. Wiele kultur. Wiele religii. Wiele odcieni skóry. Wiele orientacji, sposobów na życie. 

Spotyka się ich tak wiele i....nagle okazuje się, że można. Można po prostu się dogadać ze sobą. Szanować się nawzajem. Mieć nawet w stosunku do siebie pewnego rodzaju czułość i ciekawość. I to bez sztywnych zasad narzucanej poprawności politycznej, tylko z humorem i lekkimi docinkami, które śmieszą, a nie stresują. 

Można śmiać się, że nasz Hindus znów za mocno przyprawił ostrą papryką obiad dla pracowników. Można zaśmiać się razem z naszym transwestytą, że zapomniał się dogolić i już nie jest taki śliczny. Można doznać szoku, że Norwegoislandczyk nie pije kawy, bo przecież Skandynawowie piją ją litrami, a to też stereotyp. Można się śmiać z typowego "a morgun" islandzkich szefów. I nikt nie czuje się urażony, bo na Wieży Babel potrzebne jest poczucie humoru i dystans. Bez tych rzeczy wszyscy byśmy zginęli, a nasza wieża runęłaby jak ta mityczna. 

Tylko że nad nami nie czuwa żaden srogi bóg. Nagle okazuje się, że człowiek może być człowiekowi....po prostu człowiekiem. I to bez żadnych większych i głębszych idei. I kto wie, może i w micie ludzie mogliby się porozumieć, gdyby byli zostawieni sami sobie? Może mury zburzono by między nimi. A Wieża złożona z cegieł tysięcy historii wcale nie zachwiałby się w posadach. 

Można żyć na Wieży Babel, świetnie się na niej czuć i dobrze się bawić. Można przede wszystkim się wiele nauczyć. Języków...ale i czegoś więcej. 

Można nauczyć się, jak prawdziwie tańczy się salsę od dziewczyny z Boliwii. Można nauczyć się, jakie są najostrzejsze przyprawy świata i nauczyć się tu trochę na swoich błędach. Można...

Można po prostu słuchać, poznawać historię i uczyć się wiele, wiele o świecie. Dowiadywać się, jak naprawdę wygląda świat, różny, naprawdę różny świat oczami innych ludzi. I można dowiedzieć się też wiele o sobie. Myślę, że to jedna z najważniejszych lekcji. 

Znałam kiedyś pewnego kolekcjonera opowieści. Tego, który sam mówił, że jego życie jest tylko opowieścią. Miał cholerną rację. Opowieści to najważniejsze, co znajdujemy w życiu. Te, które toczą się słowem, piszą się myślą....ale wpisują się najgłębiej w nasze serce. Szumią tętnem naszej krwi, wirują w pierwotnym rytmie i wypalają wzory na źrenicy. 

I ja chcę słuchać tak wielu opowieści, pisząc przy tym własną. 

Czy życie w zetknięciu z Wieżą Babel nie jest świetnym na to początkiem? Jakimś początkiem, jakimś rozwinięciem, jakimś zakończeniem?

Czy życie na Wieży Babel nie jest sposobem na spojrzenie innym w oczy i zobaczenie w nich, jak spadają też niektóre nasze maski i pozy? Czy to  właśnie  Wieża Babel  może być jednym z najlepszych miejsc, by odkryć siebie na nowo, Ja w zetknięciu z całkiem dalekim Ty? Odkryć świat? Znów sprawić, że kolejne wszechświaty zderzą się ze sobą i nie będzie to katastrofą?

Wołam: Babel! Babel! Spójrz nam nie teraz!

Wtem ściany mojego miasta się rozpadają

Pytasz, gdzie będziemy stać, gdy zawyje wiatr

Bo wszystko, co zawyje, wślizgnie się w chmurę

Więc zejdź ze swej góry i stań, gdzie my byliśmy

Wiesz, że nasz oddech bywa słaby, a ciało chude

Przyciśnij mój nos do szkła, które przyobleka twe serce

Wybudujesz swe mury, a ja zagram na twą cholerną cześć

By zburzyć, by zburzyć

cóż, zamierzam je zburzyć!

Ponieważ znam swoją słabość, swój głos, ale wierzę w łaskę i wybór

I wiem, że moje serce prawdopodobnie jest farsą

Ale urodzę się bez maski

***

Mieliśmy chwilę na złapanie oddechu w swojej kuchni. Mniejszy ruch. Można usiąść, napić się wody. Można stanąć w naszym okienku, opierając się o blat. Ramię przy ramieniu, bo mieszczą się tam akurat dwie osoby. 

Zamknięci w kuchni, z oknem na główną scenę Wieży. Z oknem na świat. 

- Spójrz na tych wszystkich ludzi.- powiedział zmęczony dość i zamyślony Norweg, w dziwnej dla niego zadumie. Z reguły jest przecież ślizgaczem albo błaznem.

-...?

-To co widzimy jest jak wierzchołek góry lodowej. 

-Ale to było głębokie!- zaśmiałam się z ironią, jak to ja. 

-Haha. 

-Nie, w porządku, wiem o co ci chodzi. 

-Idą, biegną, witają się, żegnają, mijasz ich a każdy...

-Każdy ma swoją własną historię, wiem. 

-Jak ty i ja. 

-Tak. Jak ty i ja.